نمایی از شهر بریزبنبریزبن هم مثل اکثر نقاط استرالیا پیش از حضور اروپایی‌ها در این سرزمین، در اختیار بومی‌های استرالیا بوده است.
پس از اکتشافات اولیه کاپیتان جیمز کوک در سال 1770 که طی آن کل نیمه شرقی استرالیا را نیوساوث ویلز نامید؛ متیو فلیندر، ملوان و کاوشگر انگلیسی، در سال 1799 ساحل مورتن رو کشف کرد. اما او در مدت 15 روزی که در حوالی ساحل مورتن و ردکلیف سپری کردی، نتوانست به رودخانه‌ای که در حال حاضر رودخانه بریزبن نامیده می‌شود، برسد.
تقریباً 25 سال پس از این بود که بنا به درخواست مهاجران اروپایی سیدنی، برخی از تبعیدی‌ها برای همیشه به بریزبن منتقل شدند و این شهر را به عنوان اقامتگاه دائم برای آنان در نظر گرفتند. در واقع بریزبن تبعیدگاهی در دل تبعیدگاه دیگری بود برای تنبیه مجرمانی که پس از انتقال به استرالیا، باز هم مرتکب جرم شده بودند.
در سال 1823 ژنرال جان آکسلی، نقشه‌بردار انگلیسی، اقدام به کاوش مناطقی از ایالت کوئینزلند کنونی، از گلدستون تا ساحل مورتن، کرد. هدف او از این کاوش، یافتن محلی مناسب برای اسکان تبعیدی‌ها بود. آکسلی در حین کاوش در ساحل مورتن به چند بومی استرالیا برخورد کرد و همان آشنایی سبب شد تا او بتواند حدود 100 کیلومتر به داخل خاک آن منطقه پیشروی کند. آکسلی در حین کاوشش رودخانه بریزبن را به افتخار "سر توماس بریزبن" نامگذاری کرد. محله‌هایی چون آبراهه صبحانه (برکفست کریک)، آبراهه آکسلی و صخره‌های هفده کیلومتری (سونتینت مایلز راکز) همگی در آن زمان کشف و نامگذاری شده‌اند.
جمعیت بریزبن در اواخر سال 1825، 47 نفر بوده است که شامل 45 نفر مرد و 2 نفر زن می‌شد!
رفته رفته در طی یک دهه از میزان تبعید مجرمان به بریزبن کاسته شد و متعاقب آن جمعیت آنان رو به کاهش نهاد. از سال 1838 این منطقه نیز به روی عموم باز شد. زنجیره چشمه‌ها (ناندا) از اولین مناطقی است که توسط مبلغین مذهبی و لوترانیزم‌های آلمانی در بریزبن اشغال شد. از سال 1840، مهاجران به استفاده از ذخایر عظیم چوبِ جنگل‌‌های اطراف بریزبن، روی آوردند. در بریزبن هم مانند دیگر نقاط استرالیا، مهاجران اروپایی رفتار خوبی با بومی‌های منطقه نداشتند، تا جایی که در سال 1869 تقریباً تمام بومی‌ها به دلیل بیماری و یا به ضرب گلوله کشته شده بودند.
ایالت کوئینزلند در سال 1859 به طور رسمی با جدایی از ایالت نیوساوث ویلز، تأسیس شد. در ابتدا شهری در مجاورت ایپسویچ کنونی، به عنوان مرکز این ایالت در نظر گرفته شده بود، اما دوری این مکان از آب آزاد و عدم دسترسی کشتی‌‌های بزرگ به این نقطه ، عملاً منجر به تغییر غیر رسمی مرکز این ایالت به بریزبن شد تا این که از سال 1902، بریزبن رسماً به عنوان مرکز ایالت کوئینزلند انتخاب شد.
دانشگاه کوئینزلند که از بهترین دانشگاه‌های حال حاضر دنیاست، در سال 1909 در مکانی که هم اینک در اختیار دانشگاه فنی‌آوری کوئینزلند است، تأسیس شد.
از اولین محله‌هایی که در بریزبن ایجاد شدند می‌توان به وست اند (انتهای غربی)، فورتیتیود ولی (دره بردباری)، نیو فارم (مزرعه نو) و نیوستید (دهکده نو) اشاره کرد که همگی در پی گسترش خطوط راه آهن و تراموا در بریزبن شکل گرفتند.
تالار شهر بریزبن در سال 1930 به مناسبت یادبود تصویب قانون یکپارچگی بیست دولت محلی و تشکیل شهر بریزبن در سال 1925، ساخته شد.
بریزبن که در جنگ جهانی دوم پایگاه موقتی برای سربازان استرالیایی و آمریکایی بود، پس از جنگ مانند اکثر شهرهای دیگر با مشکلاتی مواجه بود. خیابان‌های شهر اکثراً خاکی باقی مانده بودند و آب شرب کافی در اختیار مردم نبود. حتی ساخت سد سامرست در سال 1959 هم نتوانست نیاز به آب شرب را به طور کامل پوشش دهد. به همین دلیل مردم بریزبن از آب باران به عنوان جایگزین آب شرب استفاده می‌کردند. از دیگر مشکلات آن دوران بریزبن، عدم طراحی سیستم فاضلاب برای شهر بود که این مشکل با افزایش جمعیت، روز به روز افزایش می‌یافت. جمع آوری فضولات به روش "خاک شب" و سیستم چاه فاضلاب در اکثر مناطق بریزبن به جز مرکز شهر و نواحی اطراف آن، تنها سیستم جمع آوری فاضلاب در بریزبن به شمار می‌رفت. البته مشکل فاضلاب بریزبن از سال 1961 به تدریج با تعبیه موقت لوله‌های فاضلاب مرتفع شد.
دهه 60 میلادی در واقع آغاز دوران طلایی بریزبن به شمار می‌رود که این دوران مصادف بود با دوره شهردار کلم جونز. جونز پس از حل مشکل فاضلاب، یک طراح آمریکایی را استخدام کرد تا سیستم حمل و نقل بریزبن را ارتقا دهد. پیشنهاد ویلبر اسمیت، طراح آمریکایی، حذف تراموا و واگن‌های اسبدار از سطح شهر بود. علاوه بر این او پیشنهاد کرد که خطوط راه آهن هم کاهش یابد و در عوض به جای همه این‌ها آزاد راه‌هایی در سرتاسر شهر تأسیس شود.
هر چند که شهر بریزبن پس از تأسیس، چهار بار (1974-1897-1893-1864) اسیر سیل و مشکلات ناشی از آن شده است؛ اما طرح جمع آوری سیلاب که از سال 1974 در این شهر به اجرا در آمده است، عملاً شهر را از خطر سیل‌‌های سنگین مصون نگاه داشته است. در سیل 1974 بریزبن به دلیل طوفانی موسوم به وندا، بیش از 8500 خانه در محاصره سیل قرار گرفت که 6000 قطعه از آنها از بین رفت. 16 نفر نیز در اثر این سیل کشته شدند. خسارت ناشی از این سیل 800 میلیون دلار استرالیا (در سال 1974) تخمین زده شد.
نمایی از یک پل بر روی رودخانه بریزبن در محله ایندوروپولی - سیل ژانویه 1974
بریزبن در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی داشته و همواره در بین شهرهای برتر جهان قرار گرفته است. بریزبن یکبار نیز برای میزبانی مسابقات المپیک (1992) نامزد شد، که رقابت را به شهر بارسلونا در اسپانیا واگذار کرد.
جغرافیای بریزبن:
بریزبن کلاً شهری است کم ارتفاع در ساحل شرقی استرالیا که بلندترین نقاطش در کوه عسل (ماونت کوتا) و کوه گراوات قرار دارند. (ارتفاعی حدود 300 متر از سطح دریا)
جمعیت بریزبن در سال 2007 حدود 1860000 نفر تخمین زده شده است که سومین شهر پر جمعیت استرالیا پس از سیدنی و ملبورن است. بریزبن متشکل از یک بخش مرکزی به نام "محدوده مرکزی تجارت" و 189 محله است. محدوده مرکزی تجارت که در زبان محاوره به "شهر" معروف است، با 2.2 کیلومتر مربع وسعت، کمتر از 0.04 درصد کل مساحت 5904.8 کیلومتر مربعی بریزبن را شامل می‌شود. خیابان‌های شهر بریزبن، به نام اعضای خاندان سلطنتی بریتانیا نامگذاری شده‌اند.
اقلیم بریزبن:
بریزبن دارای آب و هوای مرطوب نیمه حاره‌ایست که تابستان گرم و مرطوب و زمستان خشک و خنکی دارد. رعد و برق‌های سهمگین بریزبن که از اواخر بهار شروع می‌شود و تا اوایل پائیز ادامه دارد، از مشخصات اقلیمی بریزبن است.
هر چند که میانگین دمای بریزبن بین 15 تا 25 درجه سانتی‌گراد است، اما گرم‌ترین دمای ثبت شده در بریزبن 43.2 درجه سانتی‌گراد بوده است (ژانویه 1940). سردترین دمای ثبت شده در این شهر نیز 0.1- درجه سانتی‌گراد بوده که جولای 2007 رخ داده است.
در حالی که میانگین بارندگی سالانه در بریزبن 1146 میلی‌متر است، پر باران‌ترین روز بریزبن در ژانویه 1887 ثبت شده است که 465 میلی‌متر بارندگی رخ داده است.
خشکسالی‌های اخیر بریزبن، باعث شده تا دولت سقف 140 لیتر در روز را برای مصرف روزانه آب به ازای هر نفر در نظر بگیرد. این میزان مصرف آب، بریزبن را به یکی از کم مصرف ترین (مصرف آب) شهرهای بزرگ جهان تبدیل کرده است.
پس از اکتشافات اولیه کاپیتان جیمز کوک در سال 1770 که طی آن کل نیمه شرقی استرالیا را نیوساوث ویلز نامید؛ متیو فلیندر، ملوان و کاوشگر انگلیسی، در سال 1799 ساحل مورتن رو کشف کرد. اما او در مدت 15 روزی که در حوالی ساحل مورتن و ردکلیف سپری کردی، نتوانست به رودخانه‌ای که در حال حاضر رودخانه بریزبن نامیده می‌شود، برسد.
تقریباً 25 سال پس از این بود که بنا به درخواست مهاجران اروپایی سیدنی، برخی از تبعیدی‌ها برای همیشه به بریزبن منتقل شدند و این شهر را به عنوان اقامتگاه دائم برای آنان در نظر گرفتند. در واقع بریزبن تبعیدگاهی در دل تبعیدگاه دیگری بود برای تنبیه مجرمانی که پس از انتقال به استرالیا، باز هم مرتکب جرم شده بودند.
در سال 1823 ژنرال جان آکسلی، نقشه‌بردار انگلیسی، اقدام به کاوش مناطقی از ایالت کوئینزلند کنونی، از گلدستون تا ساحل مورتن، کرد. هدف او از این کاوش، یافتن محلی مناسب برای اسکان تبعیدی‌ها بود. آکسلی در حین کاوش در ساحل مورتن به چند بومی استرالیا برخورد کرد و همان آشنایی سبب شد تا او بتواند حدود 100 کیلومتر به داخل خاک آن منطقه پیشروی کند. آکسلی در حین کاوشش رودخانه بریزبن را به افتخار "سر توماس بریزبن" نامگذاری کرد. محله‌هایی چون آبراهه صبحانه (برکفست کریک)، آبراهه آکسلی و صخره‌های هفده کیلومتری (سونتینت مایلز راکز) همگی در آن زمان کشف و نامگذاری شده‌اند.
جمعیت بریزبن در اواخر سال 1825، 47 نفر بوده است که شامل 45 نفر مرد و 2 نفر زن می‌شد!
رفته رفته در طی یک دهه از میزان تبعید مجرمان به بریزبن کاسته شد و متعاقب آن جمعیت آنان رو به کاهش نهاد. از سال 1838 این منطقه نیز به روی عموم باز شد. زنجیره چشمه‌ها (ناندا) از اولین مناطقی است که توسط مبلغین مذهبی و لوترانیزم‌های آلمانی در بریزبن اشغال شد. از سال 1840، مهاجران به استفاده از ذخایر عظیم چوبِ جنگل‌‌های اطراف بریزبن، روی آوردند. در بریزبن هم مانند دیگر نقاط استرالیا، مهاجران اروپایی رفتار خوبی با بومی‌های منطقه نداشتند، تا جایی که در سال 1869 تقریباً تمام بومی‌ها به دلیل بیماری و یا به ضرب گلوله کشته شده بودند.
ایالت کوئینزلند در سال 1859 به طور رسمی با جدایی از ایالت نیوساوث ویلز، تأسیس شد. در ابتدا شهری در مجاورت ایپسویچ کنونی، به عنوان مرکز این ایالت در نظر گرفته شده بود، اما دوری این مکان از آب آزاد و عدم دسترسی کشتی‌‌های بزرگ به این نقطه ، عملاً منجر به تغییر غیر رسمی مرکز این ایالت به بریزبن شد تا این که از سال 1902، بریزبن رسماً به عنوان مرکز ایالت کوئینزلند انتخاب شد.
دانشگاه کوئینزلند که از بهترین دانشگاه‌های حال حاضر دنیاست، در سال 1909 در مکانی که هم اینک در اختیار دانشگاه فنی‌آوری کوئینزلند است، تأسیس شد.
از اولین محله‌هایی که در بریزبن ایجاد شدند می‌توان به وست اند (انتهای غربی)، فورتیتیود ولی (دره بردباری)، نیو فارم (مزرعه نو) و نیوستید (دهکده نو) اشاره کرد که همگی در پی گسترش خطوط راه آهن و تراموا در بریزبن شکل گرفتند.
تالار شهر بریزبن در سال 1930 به مناسبت یادبود تصویب قانون یکپارچگی بیست دولت محلی و تشکیل شهر بریزبن در سال 1925، ساخته شد.
بریزبن که در جنگ جهانی دوم پایگاه موقتی برای سربازان استرالیایی و آمریکایی بود، پس از جنگ مانند اکثر شهرهای دیگر با مشکلاتی مواجه بود. خیابان‌های شهر اکثراً خاکی باقی مانده بودند و آب شرب کافی در اختیار مردم نبود. حتی ساخت سد سامرست در سال 1959 هم نتوانست نیاز به آب شرب را به طور کامل پوشش دهد. به همین دلیل مردم بریزبن از آب باران به عنوان جایگزین آب شرب استفاده می‌کردند. از دیگر مشکلات آن دوران بریزبن، عدم طراحی سیستم فاضلاب برای شهر بود که این مشکل با افزایش جمعیت، روز به روز افزایش می‌یافت. جمع آوری فضولات به روش "خاک شب" و سیستم چاه فاضلاب در اکثر مناطق بریزبن به جز مرکز شهر و نواحی اطراف آن، تنها سیستم جمع آوری فاضلاب در بریزبن به شمار می‌رفت. البته مشکل فاضلاب بریزبن از سال 1961 به تدریج با تعبیه موقت لوله‌های فاضلاب مرتفع شد.
دهه 60 میلادی در واقع آغاز دوران طلایی بریزبن به شمار می‌رود که این دوران مصادف بود با دوره شهردار کلم جونز. جونز پس از حل مشکل فاضلاب، یک طراح آمریکایی را استخدام کرد تا سیستم حمل و نقل بریزبن را ارتقا دهد. پیشنهاد ویلبر اسمیت، طراح آمریکایی، حذف تراموا و واگن‌های اسبدار از سطح شهر بود. علاوه بر این او پیشنهاد کرد که خطوط راه آهن هم کاهش یابد و در عوض به جای همه این‌ها آزاد راه‌هایی در سرتاسر شهر تأسیس شود.
هر چند که شهر بریزبن پس از تأسیس، چهار بار (1974-1897-1893-1864) اسیر سیل و مشکلات ناشی از آن شده است؛ اما طرح جمع آوری سیلاب که از سال 1974 در این شهر به اجرا در آمده است، عملاً شهر را از خطر سیل‌‌های سنگین مصون نگاه داشته است. در سیل 1974 بریزبن به دلیل طوفانی موسوم به وندا، بیش از 8500 خانه در محاصره سیل قرار گرفت که 6000 قطعه از آنها از بین رفت. 16 نفر نیز در اثر این سیل کشته شدند. خسارت ناشی از این سیل 800 میلیون دلار استرالیا (در سال 1974) تخمین زده شد.
نمایی از یک پل بر روی رودخانه بریزبن در محله ایندوروپولی - سیل ژانویه 1974بریزبن در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی داشته و همواره در بین شهرهای برتر جهان قرار گرفته است. بریزبن یکبار نیز برای میزبانی مسابقات المپیک (1992) نامزد شد، که رقابت را به شهر بارسلونا در اسپانیا واگذار کرد.
جغرافیای بریزبن:
بریزبن کلاً شهری است کم ارتفاع در ساحل شرقی استرالیا که بلندترین نقاطش در کوه عسل (ماونت کوتا) و کوه گراوات قرار دارند. (ارتفاعی حدود 300 متر از سطح دریا)
جمعیت بریزبن در سال 2007 حدود 1860000 نفر تخمین زده شده است که سومین شهر پر جمعیت استرالیا پس از سیدنی و ملبورن است. بریزبن متشکل از یک بخش مرکزی به نام "محدوده مرکزی تجارت" و 189 محله است. محدوده مرکزی تجارت که در زبان محاوره به "شهر" معروف است، با 2.2 کیلومتر مربع وسعت، کمتر از 0.04 درصد کل مساحت 5904.8 کیلومتر مربعی بریزبن را شامل می‌شود. خیابان‌های شهر بریزبن، به نام اعضای خاندان سلطنتی بریتانیا نامگذاری شده‌اند.
اقلیم بریزبن:
بریزبن دارای آب و هوای مرطوب نیمه حاره‌ایست که تابستان گرم و مرطوب و زمستان خشک و خنکی دارد. رعد و برق‌های سهمگین بریزبن که از اواخر بهار شروع می‌شود و تا اوایل پائیز ادامه دارد، از مشخصات اقلیمی بریزبن است.
هر چند که میانگین دمای بریزبن بین 15 تا 25 درجه سانتی‌گراد است، اما گرم‌ترین دمای ثبت شده در بریزبن 43.2 درجه سانتی‌گراد بوده است (ژانویه 1940). سردترین دمای ثبت شده در این شهر نیز 0.1- درجه سانتی‌گراد بوده که جولای 2007 رخ داده است.
در حالی که میانگین بارندگی سالانه در بریزبن 1146 میلی‌متر است، پر باران‌ترین روز بریزبن در ژانویه 1887 ثبت شده است که 465 میلی‌متر بارندگی رخ داده است.
خشکسالی‌های اخیر بریزبن، باعث شده تا دولت سقف 140 لیتر در روز را برای مصرف روزانه آب به ازای هر نفر در نظر بگیرد. این میزان مصرف آب، بریزبن را به یکی از کم مصرف ترین (مصرف آب) شهرهای بزرگ جهان تبدیل کرده است.
×××
منابع: